هشتصد پرسش و پاسخ اپراتوری پست های فوق توزیع و انتقال ( فصل دوم: خطوط انتقال )
هشتصد پرسش و پاسخ اپراتوری پست های فوق توزیع و انتقال ( فصل دوم: خطوط انتقال )


70ـ خطوط انتقال نيرو را تعريف نماييد.
در شبكههاي برقرساني براي انتقال انرژي توليدي نيروگاهها به مراكز مصرف، ايجاد ارتباط بين استانها يا مراكز مهم مصرف با هدف افزايش قابليت اطمينان برقرساني يا دلايل متعدد ديگر از خطوط انتقال نيرو استفاده ميشود.
71ـ خطوط انتقال نيرو از نظر سطح ولتاژ به چند دسته تقسيم ميشوند؟
تقسيمبندي رنج ولتاژ داراي چند استاندارد ميباشد اما در ايران استاندارد عموميتر بدين گونه است كه: ولتاژهاي 400، 230 و 132 كيلو ولت براي انتقال، 63 كيلو ولت براي فوق توزيع، 20 كيلو ولت و پايينتر براي توزيع. در برخي از نقاط كشور يا شبكههاي داخلي صنايع از ولتاژهاي 33، 11 و 3/6 كيلو ولت نيز استفاده ميشود.
72ـ خطوط انتقال نيرو از نظر نوع به چند دسته تقسيم ميشوند؟
به دو دسته تقسيم ميشوند: خطوط هوايي و خطوط زميني.
73ـ چند نوع هادي از نظر جنس براي خطوط هوايي وجود دارد و مصرف كداميك بيشتر است و چرا؟
هاديهاي خطوط هوايي از جنس مس و آلومينيوم ميباشند و اغلب در ولتاژهاي بالا به علت سبكي و مقرون به صرفه بودن و تحمل درجه حرارت بالاتر، هاديهاي آلومينيومي بيشتر مورد استفاده قرار ميگيرند و براي افزايش مقاومت مكانيكي آن چند رشته سيم فولادي نيز در داخل هادي قرار ميدهند
74ـ چرا براي انتقال نيرو از ولتاژهاي بالا استفاده ميگردد؟
به دليل وجود رابطه معكوس بين ولتاژ و جريان اگر براي انتقال نيرو از ولتاژ پايين استفاده شود مقدار جريان عبوري افزايش مييابد كه براي مسافتهاي طولاني مشكل تلفات توان و افت و ولتاژ را در انتهاي خط بوجود ميآورد.
75ـ ولتاژ نامي خط چيست؟
ولتاژ نامي ولتاژي است كه خاصيت عايقي قسمتهاي برقدار نسبت به هم و نسبت به زمين در حالت كار دائم، تحت آن ولتاژ حفظ شود. عموماً ولتاژ نامي تجهيزات، ولتاژ فاز به فاز (ولتاژ خطي) ميباشد.
76ـ انواع خط (از نظر طول) را نام ببريد.
خط كوتاه L < 80 Km (L معادل طول خط است)
خط متوسط 80 Km <L<240 Km
خط بلند 240 Km < L
77ـ تعدادي از مشخصات الكتريكي خطوط انتقال نيرو را نام ببريد.
الف) مقاومت الكتريكي هاديها هـ) جريان نامي (In)
ب) راكتانس سلفي (XL) و) سوسپتانس
ج) راكتانس خازني (Xc) ز) امپدانس موجي (ZI)
د) ولتاژ نامي (Un) ح) قدرت طبيعي خط (SIL)
78ـ نيروهاي مكانيكي وارد بر خطوط انتقال نيرو را نام ببريد.
نيروهاي مكانيكي وارد بر يك خط انتقال نيرو عبارتند از: وزن هاديها، وزن يخ و نيروي باد.
79ـ دكل يا Tower را تعريف نماييد.
وظيفة نگهداري هاديها در فاصله معيني از زمين بر عهدة دكلها ميباشد كه دكلها بايد قادر باشند در بدترين شرايط محيطي و جوي نيروهاي مكانيكي وارد بر خود را تحمل نمايند.
80ـ دكل انتهايي (Dead End) چه نوع دكلي است؟
از دكل انتهايي (Terminal Tower) در انتهاي خط انتقال يا مناطق خاص استفاده ميگردد. با توجه به اينكه نيروهاي وارده بر اين نوع دكلها يكطرفه ميباشد در نتيجه وزن آنها نيز سنگينتر است. نصب زنجيره مقره در اين نوع دكلها بايد به صورت كششي (Tension) باشد.
81ـ چرا به برجهاي انتهايي، برج زاويه هم ميگويند؟
حتيالامكان ميبايست مسير خط بين دو برج انتهايي مستقيم باشد و تغيير زاويه و امتداد بر خط، فقط در محل برجهاي انتهايي انجام شود. به همين علت به برجهاي انتهايي، برجهاي زاويه هم ميگويند.
82ـ برج يا دكل مياني (Tangent) چه نوع برجي است؟
برجهاي مياني (Tangent) در مسيرهاي مستقيم مورد استفاده قرار ميگيرند و مقرههاي آنها به صورت آويزان (Suspension) نصب ميگردد.
83ـ سيم محافظ هوايي يا Guard Wire در خطوط انتقال نيرو چه نقشي دارد؟
به منظور جلوگيري از برخورد صاعقه با هاديهاي خطوط انتقال از سيم محافظ يا گارد استفاده ميشود.
84ـ فلش و اسپن خط را تعريف كنيد و چه ارتباطي با هم دارند؟
فلش به شكم دادهگي خط ميگويند و اسپن فاصله بين دو دكل متوالي است و مقدار فلش با مجدور اسپن خط ارتباط مستقيم دارد.
85ـ چرا دكل را ارت ميكنند؟
چون مقاومت اهمي پاي دكل باعث بالا رفتن ولتاژ صاعقه ميشود لذا اين نقيصه به هنگام نصب دكل با كوبيدن ميلههاي ارت و اتصال آنها به دكل از بين رفته و سعي ميشود به حداقل ممكن برسد.
86ـ جامپر چيست و در چه محلي استفاده ميشود؟
به منظور ارتباط و اتصال الكتريكي هاديهاي واقع در دو طرف برج انتهايي از هادي جامپر (Jumper) استفاده ميشود. در بعضي مواقع در خطوط 63 كيلو ولت از جامپر به عنوان دمپر استفاده ميشود.
87ـ تعدادي از يراقآلات خطوط انتقال نيرو را نام ببريد.
پيچ U شكل ـ حلقه ـ مهاربند ـ چشمي ـ توپي ـ يوك پليت ـ پيچ مهاري ـ كلمپ آويز ـ دوشاخه توپي ـ دو شاخه چشمي.
88ـ گالوپينگ چيست؟
نوعي از ارتعاشات عمودي هاديها كه داراي دامنه زياد و فركانس كم ميباشد و به هنگام جدا شدن يخ از روي هادي صورت ميپذيرد را گالوپينگ (Galloping) يا رقص سيم ميگويند.
89ـ گنتري چيست؟
گنتري نوعي استراكچر فلزي دروازهاي شكل است كه براي ارتباط الكتريكي تجهيزات مختلف به ويژه ارتباط خط به پست مورد استفاده قرار ميگيرد.
90ـ دمپر يا ميراكنندة نوسانات در خطوط هوايي چيست؟
براي حذف نوسانات هاديها در خطوط انتقال از وزنه مستهلك كنندهاي به نام دمپر استفاده ميكنند.
91ـ گويهاي رنگي ايمني در روي خطوط انتقال نيرو به چه منظوري نصب ميگردد؟
به منظور مشخص نمودن مسير خط براي هواپيما و هليكوپتر.
92ـ مهمترين وسيله ايمني براي صعود بر پايههاي فشار قوي چيست؟
كمربند ايمني سالم.
93ـ به چه خطوطي باندل ميگويند؟ (Bundle Transmission Lines)
به خطوطي كه در هر فاز به جاي يك هادي از چند هادي استفاده شده باشد باندل ميگويند.
94ـ عوامل مؤثر در انتخاب ولتاژ يك خط (ولتاژ پستهاي طرفين خط) چيست؟
انتخاب ولتاژ خط به عواملي چون: بار انتقالي، وضعيت شبكه، طول خط و… بستگي دارد.
95ـ باد و طوفان چه نوع حوادثي را در خطوط انتقال نيرو به وجود ميآورند؟
باد و طوفان ميتواند آثاري چون تخريب اجزاي برجها (دكلها) يا سقوط آنها، ايجاد نوسانات مكانيكي در هاديها و سيم محافظ و همچنين بروز اتصال كوتاه را به همراه داشته باشد.
96ـ علت افزايش ولتاژ در انتهاي خطوط انتقال نيرو را توضيح دهيد.
به هنگام بيباري، كمباري يا باز شدن انتهاي خط به دليل حالت خازني خطوط انتقال نيرو، ولتاژ انتهايي خط افزايش مييابد كه به آن اثر فرانتي ميگويند. هرچه طول خط انتقال بيشتر باشد، بر ميزان اضافه ولتاژ در آخر خط نيز افزوده ميگردد.
97ـ چرا خطوط انتقال نيرو خاصيت خازني دارند؟
فازهاي خطوط انتقال و نيز زمين هر كدام يك هادي و هواي بين آنها يك ديالكتريك محسوب شده و تشكيل يك خازن ميدهند.
98ـ در صورت يكه در يك خط هوايي ظرفيت خازني آن نسبت به ظرفيت سلفي بيشتر باشد رابطة ولتاژ ابتدا و انتهاي خط چگونه است؟
ولتاژ انتهاي خط از ولتاژ ابتداي آن بيشتر است.
99ـ چرا عمل جابجايي فاز در خطوط فشار قوي صورت ميگيرد؟
عمل جابجايي فاز براي متعادل نمودن و نيز كاهش خاصيت خازني فازها نسبت به هم صورت ميگيرد.
100ـ بعضي اوقات ممكن است ولتاژ يك شبكه فشار ضعيف بالا رفته و باعث خطراتي بشود، علت چنين پيشامدي چيست؟
الف) ممكن است در اثر رعد و برق باشد.
ب) ممكن است به علت اتصال شبكه فشار قوي به فشار ضعيف باشد.
ج) به علت عدم خروج خازن از شبكه در مواقعي كه بار شبكه كاهش مييابد.
101ـ هاديهاي خطوط انتقال نيرو توسط چه وسيلهاي به دكل وصل ميشوند؟
توسط مقره (ايزولاتور).
102ـ چرا تعداد بشقابها مقرهها در خطوط با ولتاژ مختلف فرق ميكند؟
چون هر ايزولاتر نسبت به ولتاژ معيني عايق است بدين جهت تعداد و اندازه اين بشقابها در خطوط با ولتاژهاي مختلف فرق ميكند.
103ـ در پستهاي 63 كيلو ولت روي گنتري ورودي چند بشقاب مقره وجود دارد؟
معمولاً در پستهاي 63 كيلو ولت روي گنتري ورودي 5 بشقاب مقره وجود دارد.
104ـ حلقة كرونا (Corona Ring) در خطوط انتقال نيرو به چه منظوري به كار ميرود؟
حلقهاي است كه به منظور كاهش اثر كرونا در نقاطي كه تمركز الكترون در آنجا زياد است به كار ميرود. يك و يا گاهي دو حلقه در هر زنجير مقره قرار داده ميشود.
105ـ OP.G.W چيست و مزاياي آن كدام است؟
OP.G.W از عبارت Optical Fiber on Ground Wire گرفته شده است و آن كابلي است كه داراي رشتههاي فيبر نوري در داخل غلاف فلزي است كه در صنعت برق نه تنها وظيفه فيبر نوري را انجام ميدهد، بلكه از آن بعنوان سيم زمين (سيم گارد) در نوك تاورها استفاده ميشود.
به هنگام عبور جريان از سيم زمين حرارت زيادي در سيم ايجاد ميشود كه فيبرهاي نوري داخل سيم زمين بايد توانايي تحمل اين حرارت را داشته باشند از مزاياي OP.G.W ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
الف) پهناي باند وسيع براي كاربردهاي مخابراتي و انتقال اطلاعات
ب) افت بسيار كم
ج) كيفيت بالاي انتقال دادهها و صدا و… به دليل عدم تأثير ميدانهاي مغناطيسي و الكتريكي و عدم وجود نويز در طيف نور و عدم تداخل با ساير مبادلات مخابراتي
د) جلوگيري از برخورد صاعقه با هاديهاي خطوط انتقال نيرو
106ـ انواع مقرهها (Insulators) را از نظر جنس و شكل نام ببريد.
جنس: مقرههاي چيني، مقرههاي شيشهاي، مقرههاي تركيبي و مقرههاي سيليكوني.
شكل: بشقابي معمولي، بشقابي ضد مه، سوزني، قرقرهاي، پايهاي و ميلهاي بلند.
107ـ اضافه ولتاژهاي موقت در شبكه چگونه بوجود ميآيند؟
بروز اتصال كوتاه، تغييرات ناگهاني بار، باز شدن ناگهاني خط، اضافه ولتاژ بيباري خط و رزونانس موجب بوجود آمدن اضافه ولتاژهاي موقت در شبكه ميگردند.
108ـ ميزان تلفات توان در خطوط انتقال نيرو به چه عواملي بستگي دارد؟
تلفات توان در يك خط انتقال نيرو سه فازه، به مقاومت هاديهاي هر فاز، جريان عبوري از فازها، ميزان توان انتقالي، ضريب قدرت، طول و ولتاژ خط انتقال، تعداد مدارهاي خط و تعداد هاديهاي فرعي در هر فاز (باندل) بستگي دارد.
109ـ جريان مجاز عبوري از هادي چيست؟
جريان مجاز هادي به بالاترين جرياني اطلاق ميگردد كه عبور مداوم آن از هاديها، تغيري در مشخصات فني آنها به وجود نياورد.
110ـ انواع پايههاي خطوط انتقال نيرو كدامند؟
تيرهاي چوبي، تيرهاي بتوني، تيرهاي فولادي، برجهاي فولادي و تيرهاي فايبرگلاس.
111ـ علت استفاده از مهار در تيرها و برجها چيست؟
استفاده از مهار در برجهاي فولادي سبب ميشود تا بخشي از نيروهاي وارده بر برجها از طريق سيمهاي مهار به زمين منتقل گردد كه اين امر باعث كاهش وزن برجها يا پايهها و در نتيجه قيمت آنها ميگردد.
112ـ در سيستمهاي دو باندل و چند باندل از چه وسيلهاي براي حفظ هاديها در يك فاز استفاده ميشود؟
از اسپيسر استفاده ميشود.
113ـ انواع اسپيسر را با توجه به تعداد هادي در هر فاز نام ببريد.
اسپيسرهاي دو قطبي، سه قطبي و چهار قطبي.
114ـ اثرات وزش باد بر روي خطوط را شرح دهيد.
الف) فشار جانبي بر هاديها، مقرهها و برجها
ب) نوسانات هاديها در اثر وزش باد
ج) دور كردن آلودگيها از قبيل خاك از روي مقرهها
د) خنك كنندگي جريان هوا بر روي هاديها كه باعث افزايش ظرفيت انتقالي خط ميگردد.
115ـ براي جلوگيري از نوسانات هاديها در اثر وزش باد در اسپنهاي بلند و وارد نشدن فازها در حوزه يكديگر از چه وسيلهاي استفاده ميشود، چرا؟
از اسپيسرهاي فازي يكپارچه استفاده ميشود. نصب اسپيسرهاي يكپارچه بين فازها باعث ميشود كه فازهاي مجاور به صورت هم زمان و يكسان نوسان نمايند و از وارد شدن هر يك در حوزه ديگري جلوگيري گردد.
116ـ اثر پوستي را در انتقال الكتريسيته تعريف كنيد.
در هنگام عبور الكترونها از هادي، ميل حركت الكترون از پوسته هادي بيشتر است، به اين عمل اثر پوستي گفته ميشود.
117ـ اثر پوستي چه اثري در انتقال الكترونها دارد؟
به علت عبور الكترونها از پوسته خارجي هادي، عملاً مركز هادي بلااستفاده مانده و همين امر موجب افزايش مقاومت مسير عبور الكترونها و افزايش تلفات جريان ميگردد. از طرفي اين ميل باعث افزايش تلفات كرونا نيز ميگردد.
118ـ براي كاهش اثر پوستي از چه روشي استفاده ميشود؟
هاديها را مانند هاديهاي ACSR به صورت رشتههاي جدا از هم ميسازند كه به يكديگر تابيده ميشوند.
119ـ براي كاهش پديده كرونا در خطوط انتقال چه عملي انجام ميشود؟
از هاديها به صورت باندل در هر فاز استفاده ميكنند.
120ـ آيا در مقرههاي چيني احتمال عبور جريان از داخل مقره وجود دارد؟
بله، هرگاه ميدان الكتريكي دو سر مقره از حد تحمل آن فراتر رود، احتمال بروز جرقه و ايجاد مسير جرياني از داخل مقره وجود دارد كه در اين صورت ميگويند مقره پنچر شده است.
121ـ فاصله خزشي روي مقره چيست؟
فاصله سطحي بين اتصالات فلزي دوطرف مقره از يكديگر را فاصله خزشي ميگويند و به ميليمتر بيان ميكنند. در صورت بروز قوس بر روي مقره، قوس تمامي فاصله خزشي را طي نموده و به طرف ديگر آن ميرسد و هرچه مقدار اين فاصله بيشتر باشد جريان نشتي (خزشي) كمتر است.
122ـ چگونه فاصله خزش يك مقره را زياد ميكنند؟
در هنگام ساخت بوسيله ايجاد شيارهايي بر روي مقره، فاصله خزش زياد ميشود.
123ـ چه عواملي در انتخاب فاصله خزش مقرهها توسط خريدار مؤثر است؟
الف) نوع و مقدار آلودگي محل كاربرد مقره
ب) ارتفاع از سطح دريا
ج) ميزان رطوبت محيط
124ـ كابل چيست؟
به يك يا چند هادي الكتريكي كنار هم كه نسبت به يكديگر و محيط اطراف خود عايقبندي شده باشد و سطح ولتاژ روي عايق هاديهاي آن صفر ولت باشد، كابل ميگويند.
125ـ اجزاء اصلي كابلها را نام ببريد.
الف) هادي ب) لايه نيمه هادي ج) عايق د) غلاف فلزي هـ) غلاف P.V.C
126ـ علت استفاده از روغن در كابل چيست؟
جهت خنك كردن و بالا بردن خاصيت عايقي كابل از روغن استفاده ميشود.
127ـ انواع مختلف كابلهاي روغني 63 كيلو ولت مورد استفاده در شبكه فوق توزيع تهران را نام ببريد.
الف) كابل روغني پيرلي ساخت كشور انگلستان در مقطع 150mm2*3
ب) كابل روغني BICC ساخت كشور انگلستان در مقطع 150mm2*3
ج) كابل روغني دو ليون ساخت كشور فرانسه در مقطع 140mm2*3 و 240*3
د) كابل روغني زيمنس ساخت كشور آلمان در مقطع 150mm2*3 (هادي بيضي شكل)
هـ) كابل روغني فروكاوا ساخت كشور ژاپن در مقطع 150mm2*3 و 240*3
و) كابل روغني شومي تومو ساخت كشور ژاپن در مقطع 150mm2*3 (هادي بيضي شكل)
ز) كابل روغني هيتاچي ساخت كشور ژاپن در مقطع 150mm2*3 و 240*3
128ـ مفصل چيست و انواع آن را نام ببريد.
جهت ارتباط دو كابل به يكديگر از مفصل استفاده ميشود و انواع آن عبارتند از:
الف) مفصل معمولي ب) مفصل قطع روغن (Stop Box)
129ـ مفصل قطع روغن با مفصل معمول چه تفاوتي دارد و از مفصل قطع روغن (Stop Box) در چه مكانهايي استفاده ميشود؟
در مفصل قطع روغن (Stop Box) ارتباط هاديهاي دو كابل برقرار و ارتباط روغن كابلها قطع ميباشد، در صورتي كه در مفصل معمولي هم ارتباط هاديها و هم ارتباط روغن دو كابل برقرار است و مفصل قطع روغن براي مكانهايي كه داراي شيب قابل توجهي ميباشند، در يك يا چند نقطه از سطح شيبدار قرار ميگيرد تا فشار بيش از حد روغن به انتهاي كابل كه در پايين شيب قرار دارد وارد نشود.
130ـ عايق به كار رفته در كابلهاي خشك چه نام دارد؟
عايق XLPE (پلي اتيلن كراس لينك شده)
131ـ بعد از بستن سر كابل چند آزمايش روي كابل روغني انجام ميشود؟
الف) آزمايش هوا (اشباع روغن) ب) آزمايش نشست ج) آزمايش فلو
132ـ خستگي كابل يعني چه و چرا از كابلهاي قديمي بار كمتري ميگيرند؟
خستگي كابل يعني اينكه عايق (كاغذ ـ روغن) و نيز خود روغن كابل به مرور زمان مقداري از قدرت عايقي خود را از دست داده و در نتيجه بايد بار كمتري از كابل كشيد.
133ـ سركابل چيست و چه وظيفهاي بر عهده دارد؟
سركابل يكي از تجهيزات كابلها بوده كه وظيفه آن برقراري ارتباط بين هادي كابل و ديگر تجهيزات ميباشد. سركابل پس از برقراري ارتباط هادي كابل به قسمتهاي برقدار شبكه وظيفه ايزولاسيون هادي را در محل اتصال به عهده دارد.
134ـ در كابلهاي روغني آلارم افت فشار روغن نشانه چيست؟
آلارم افت فشار روغن نشانه اين است كه روغن از كابل نشت نموده و باعث كاهش فشار روغن گرديده است. در صورتي كه فشار روغن كابل پايينتر از حد نرمال باشد و از كابل بهرهبرداري گردد، منجر به تركيدگي كابل يا مفصل خواهد شد.
135ـ تانك رزروار روغن در كابلهاي روغني به چه منظوري نصب ميشود؟
هرگاه به علت سردي يا گرمي كابل، مقدار حجم روغن داخل كابل تغيير كند، مقداري روغن از تانك به داخل كابل تزريق و يا بالعكس از كابل به تانك تزريق ميگردد و همواره فشار و حجم روغن داخل كابل ثابت ميماند.
136ـ در حال حاضر چه نوع كابلهايي در شبكه انتقال و فوق توزيع مصرف ميشود؟
در حال حاضر از كابلهاي پروتولين با عايق XLPE استفاده ميشود و كابلهاي روغني منسوخ گرديدهاند.
137ـ مزاياي استفاده از كابل در مناق شهري را بيان كنيد.
الف) كابلها در زيرزمين مدفون بوده و به زيبايي آسيب نميرسانند.
ب) به علت مدفون بودن خطر برق گرفتگي و پارگي براي آنها وجود ندارد.
ج) كمتر نياز به تعمير و نگهداري دارند.
138ـ كابلهاي مخابراتي را تعريف نماييد.
كابلهاي مخابراتي فقط كار انتقال اطلاعات و اصول را به عهده دارند و جريان و ولتاژ زيادي از آنها عبور نميكند و قطر كم و تعداد رشته سيمهاي آن بسيار زياد است. معروفترين كابلهاي مخابراتي فيبر نوري، LAN و VAN و كابلهاي سيگنال ويديويي و اطلاعاتي است.
139ـ علل بروز اتصالي روي كابل را نام ببريد.
1ـ عيوب مربوط به توليد و نگهداري در انبار
2ـ عيوب مربوط به زمان كابلكشي
3ـ عيوب مربوط به زمان بهرهبرداري